Ustawa o cudzoziemcach. Komentarz,  zawiera omówienie przepisów ustawy z 12.12.2013 r.  – o cudzoziemcach (Dz.U. z 2013 r. poz. 1650 ze zm.). Publikacja zawiera wyczerpujące omówienie wszystkich przepisów ustawy.  

Przedmiotowa ustawa ma przede wszystkim na celu określenie zasad i warunków wjazdu cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przejazdu cudzoziemców przez terytorium Polski, pobytu i wyjazdu cudzoziemców z Polski, a także trybu postępowania oraz organów właściwych w tak zakreślonych sprawach.

Komentarza zawiera omówienie m.in.:

1. zasad przekraczania granicy;
2. kwestii wydawania wiz (w zakresie nieuregulowanym Wspólnotowym Kodeksem Wizowym);
3. zezwoleń pobytowych, w tym:
   
   • zezwolenia na pobyt czasowy,
   • zezwolenia na pobyt stały,
   • zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej;

4. kwestii związanych z dokumentami wydawanymi cudzoziemcom;

5. zagadnień kontroli legalności pobytu cudzoziemców;

6. kwestii dotyczących zobowiązania cudzoziemca do powrotu;
7. zatrzymania cudzoziemca, umieszczenia go w strzeżonym ośrodku lub areszcie dla cudzoziemców;
8. zagadnień związanych z prowadzeniem rejestrów, ewidencji zaproszeń oraz wykazu cudzoziemców, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest niepożądany;
9. zadań i kompetencji Szefa Urzędu do spraw Cudzoziemców.

Regulacje omawianej ustawy mają zastosowanie do wszystkich cudzoziemców niebędących obywatelami państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej.

Obecna ustawa o cudzoziemcach przemodelowała przepisy określające zasady zwalczania nielegalnej imigracji. Zmiana ta wynikała z konieczności pełnej implementacji dyrektywy 2008/115/WE w sprawie wspólnych norm i procedur stosowanych przez państwa członkowskie w odniesieniu do powrotów nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich (Dz.Urz. UE L z 24.12.2008 r. Nr 348, s. 98).

Czytelnik ma możliwość zapoznania się z komentarzem do rozwiązań najnowszych, które wprowadziła nowa ustawa o cudzoziemcach, w tym m.in.:

• zmiany z 26.6.2014 r., którą został dodany art. 165 ust. 4 ustawy o cudzoziemcach; nowelizacja wyłączyła stosowanie art. 100 ust. 1 pkt 9 do odmowy udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy w celu połączenia się z rodziną w przypadku członka rodziny cudzoziemca mającego status uchodźcy, bądź podlegającego ochronie uzupełniającej; zmiana obowiązuje od 30.7.2014 r.;
• zmiany przepisów regulujących zezwolenia na pobyt czasowy cudzoziemca; dotychczasowe zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony zastąpiono nową instytucją zezwolenia na pobyt czasowy, wprowadzając grupę przepisów ogólnych oraz wyszczególnienie poszczególnych rodzajów zezwoleń na pobyt czasowy;
• wydłużenia z 2 do 3 lat maksymalnego okresu, na który cudzoziemcom może być udzielone zezwolenie na pobyt czasowy;
• zmiany w zasadach składania wniosków o wizę i zezwolenie na pobyt czasowy;
• cudzoziemiec będzie mógł złożyć wniosek podczas swojego legalnego pobytu, nawet w jego ostatnim dniu;
• zmiany w zasadach udzielania zezwoleń na pobyt czasowy dla cudzoziemców studiujących na polskich uczelniach, m.in. poprzez wydłużenie okresu pierwszego zezwolenia na czas pobytu z 12 do 15 miesięcy, oraz przyjęcia, iż kolejne zezwolenia są udzielane na zasadach ogólnych, tj. na okres do 3 lat;
• przyznania możliwości uzyskania jednego zezwolenia zarówno na pobyt, jak i na pracę;
• zmiany w określeniu kryteriów badania spełnienia przesłanek umożliwiających otrzymanie pozwolenia na pobyt czasowy w celu prowadzenia działalności gospodarczej poprzez ich uproszczenie i zobiektywizowanie;
• uproszczenia procedur dotyczących udzielania zezwoleń na pobyt czasowy i stały dla ofiar handlu ludźmi;
• zmiany przepisów regulujących zezwolenia na pobyt stały cudzoziemca;
• wprowadzenia nowej przesłanki udzielenia zezwolenia na pobyt stały na czas nieoznaczony dla osób o polskim pochodzeniu;
• wprowadzenia nowej przesłanki udzielenia zezwolenia na pobyt stały na czas nieoznaczony dla osób posiadających ważną Kartę Polaka i zamierzających osiedlić się w Polsce na stałe;
• wprowadzenia do ustawy regulacji dotyczących przesłanek badania przy udzielaniu zezwolenia na pobyt przez uprawniony organ czyzwiązek małżeński cudzoziemca z obywatelem polskim nie został zawarty w celu obejścia ustawy;
• wprowadzenia do ustawy instytucji zgody na pobyt tolerowany oraz zgody na pobyt na terytorium RP ze względów humanitarnych;
• wprowadzenia regulacji, zgodnie z którą w decyzji o zobowiązaniu cudzoziemca do powrotu orzeka się o zakazie ponownego wjazdu na terytorium RP (lub RP i innych państw Schengen) z określeniem okresu tego zakazu;
• wprowadzenia regulacji umożliwiających udział przedstawicieli organizacji pozarządowych zajmujących się udzielaniem pomocy cudzoziemcom przy czynnościach dotyczących wydalenia cudzoziemca z Polski.

Niniejsza pozycja to nieodzowna pomoc dla praktyków, w szczególności sędziów, prokuratorów, radców prawnych, adwokatów. Stanowi ona również nieocenioną bazę wiedzy dla doktorantów, aplikantów zawodów prawniczych oraz studentów.