Publikacja to praktyczny komentarz do ustawy z 30.8.2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.), stanowiącej jedną z najpoważniejszych reform ustrojowych, dotyczących organów wymiaru sprawiedliwości podejmowanych po 1989 r., która jednocześnie w istotny sposób wpłynęła na funkcjonowanie administracji publicznej.

Komentarz zawiera szczegółowe omówienie wszystkich instytucji występujących w ustawie. W szczególności:

• przepisy dotyczące składu sądu i wyłączenia sędziego,
• przepisy dotyczące stron, uczestników postępowania
  oraz pełnomocników,
• zagadnienia związane z postępowaniem przed wojewódzkim
  sądem administracyjnym, w tym m.in. doręczenia i terminy,
  a także z postępowaniem mediacyjnym i uproszczonym,
• zagadnienia poświęcone środkom odwoławczym,
• uchwały NSA,
• wznowienie postępowania,
• skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem
  prawomocnego orzeczenia,
• wykonywanie orzeczeń sądowych,
• postępowanie w razie zaginięcia lub zniszczenia akt,
• postępowanie w obrocie zagranicznym,
• koszty postępowania.

Jednakże po ponad dziesięciu latach funkcjonowania procedura sądowoadministracyjna została poddana istotnym modyfikacjom, które były wynikiem doświadczeń zebranych w okresie funkcjonowania dwuinstancyjnego sądownictwa administracyjnego. Wymagało to przygotowania zwięzłego i uwzględniającego potrzeby praktyki prawniczej komentarza, w którym zobrazowano wady i zalety nowych rozwiązań prawnych.

W związku z powyższym, komentarz zawiera omówienie wszystkich zmian dotyczących m.in.:

• właściwości sądów administracyjnych – do wojewódzkiego sądu administracyjnego nie będzie można zaskarżyć postanowień wierzyciela o niedopuszczalności zgłoszonego zarzutu oraz postanowień, których przedmiotem jest stanowisko wierzyciela w sprawie zgłoszonego zarzutu, wydanych w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym w administracji. Celem proponowanej zmiany jest wykluczenie zaskarżenia do sądu administracyjnego poszczególnych aktów lub też czynności podejmowanych w ramach sformalizowanych procedur;
• uprawnień autokontrolnych organów – z uprawnień autokontrolnych organ będzie mógł skorzystać w tym samym terminie, w jakim powinien przekazać skargę razem z aktami postępowania do wojewódzkiego sądu administracyjnego;
• zawieszenia postępowania – rozszerzenie możliwość zawieszenia postępowania z urzędu w sytuacji, gdy rozstrzygnięcie sprawy zależeć będzie od wyniku innego toczącego się postępowania przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej;
• sporządzanie uzasadnień wyroków – w wyniku nowelizacji uzasadnienie wyroku sporządza się z urzędu w terminie czternastu dni od dnia ogłoszenia wyroku albo podpisania sentencji wyroku wydanego na posiedzeniu niejawnym, a w sprawach zawiłych, w razie niemożności sporządzenia uzasadnienia w terminie, prezes sądu może przedłużyć ten termin na czas oznaczony, nie dłuższy niż trzydzieści dni;
• zażalenia – jeżeli postępowanie zażaleniowe stało się bezprzedmiotowe przed przedstawieniem zażalenia wraz z aktami sprawy Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu, wojewódzki sąd administracyjny na posiedzeniu niejawnym umarza to postępowanie. Na postanowienie przysługuje zażalenie.

Powyższe zmiany wprowadzono ustawą z 9.4.2015 r. o zmianie ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2015 r. poz. 658). Ponadto opracowanie uwzględnia zmiany wynikające z ustaw:

• z 10.7.2015 r. o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r. poz. 1269 ze zm.), która daje uprawnienie funkcjonariuszom lub pracownikom jednostek organizacyjnych kierowanych przez organ nadrzędny do występowania w roli pełnomocnika w sprawach enumeratywnie wskazanych w art. 35 § 5 PPSA;
• z 10.7.2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny, ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r. poz. 1311 ze zm.), która uznała oddanie pisma – w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z 23.11.2012 r. – Prawo pocztowe albo placówce pocztowej operatora świadczącego pocztowe usługi powszechne w innym państwie członkowskim UE, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwie członkowskim EFTA – stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, albo polskim urzędzie konsularnym – za równoznaczne z wniesieniem go do sądu.

Publikacja ta została przygotowana z myślą o osobach, dla których znajomość procedury sądowoadministracyjnej jest niezbędnym narzędziem służącym lepszemu przygotowaniu do wykonywania praktyki prawniczej – w szczególności dla adwokatów, prokuratorów, radców prawnych oraz sędziów. Komentarz stanowi również niezwykle przydatne narzędzie pracy asystentów i referendarzy w sądach administracyjnych, bowiem oparty jest o najnowsze orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego w zakresie spraw procesowych.

Ponadto, praktyczny charakter publikacji sprawia, że może być ona z powodzeniem używana jako podręcznik dla aplikantów radcowskich i adwokackich oraz lektura uzupełniająca w wykładzie postępowania sądowo administracyjnego prowadzonego na studiach prawniczych i administracyjnych.